ARTISTIEK PEDAGOGISCH PROJECT

ARTISTIEK PEDAGOGISCH PROJECT VAN DE STEDELIJKE KUNSTACADEMIES

(Goedgekeurd door de gemeenteraad van de stad Turnhout in zitting van 26 juni 2017)

ACCENT OP IEDERS TALENT

1. Onderwijs : daar draait het om

Het deeltijds kunstonderwijs van Turnhout (DKOT) behoort tot het officieel gesubsidieerde onderwijsnet en verstrekt deeltijds kunstonderwijs (DKO) in muziek, woordkunst, dans en beeldende kunst (MWD en BK).  Het schoolbestuur (SB) is het stadsbestuur van Turnhout.

Het DKOT wordt verstrekt aan de twee stedelijke kunstacademies, namelijk de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (SASK) en de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (SAMWD).

Als openbare instellingen staan de SASK en de SAMWD open voor alle kinderen, jongeren en volwassenen, welke ook hun levensfilosofie is.  Zij willen een plaats zijn waar alle leerlingen tot een maximale ontplooiing van hun individuele artistieke talenten kunnen komen.

Het DKOT is zowel gericht op het onderwijs van (jonge) kinderen als op volwassenen.  In het kader van het ‘levenslang leren’ bieden zij ook een permanente vorming voor volwassen leerlingen.

Goed onderwijs is eigentijds onderwijs dat zich richt op :

• Het laten opbloeien van iedere leerling door het ontdekken en het ontwikkelen van zijn of haar talenten.
• Het positief waarderen van de identiteitsontwikkeling van elke leerling met daarbij volop ruimte voor creativiteit.
• Het bevorderen van leren in verschillende leercontexten met gebruikmaking van hedendaagse onderwijstechnologie.
• Het stimuleren van culturele en kunstzinnige vorming van de leerlingen.
• Het versterken van een lerende en onderzoekende houding van leerlingen.
• De opleiding tot het actief beoefenen van de kunst is een levenslang proces en eindigt zeker niet bij het afstuderen aan één van de academies.  Daarom opteert het DKOT voor proces-gerichte artistieke pedagogie.
• Hierbij komen alle opvoedingsaspecten aan bod in het kader van een artistieke ontwikkeling op lange, zelfs levenslange termijn : intellectuele, sociale, lichamelijke, esthetische, ethische en creatieve aspect.

1. Leren buiten de les : ervaringen die beklijven

Het SB behoudt het recht en de mogelijkheid om – op voorstel van de directeur – bijkomende artistieke en/of pedagogische activiteiten te organiseren zoals gastcolleges, tentoonstellingen, voorstellingen, uitstappen, concerten, onderricht aan kinderen die de minimumleeftijd nog niet bereikt hebben (6 jaar in BK en dans, 8 jaar in muziek en woord), deelnemen aan projecten, aan masterclasses, wedstrijden, uitwisselingen enz.

Voor deze activiteiten functioneert zij volledig autonoom, onafhankelijk van de werkingstoelagen vanuit de Vlaamse overheid.

1. De medewerkers : de mensen maken het verschil

Op onze academies maken de leraars het verschil.  Uit onderzoek blijkt ook dat de kwaliteit van de docent de meest bepalende factor voor de kwaliteit van onderwijs is.  Het DKOT doet uitsluitend beroep op gespecialiseerde leerkrachten die zowel pedagogisch als artistiek geschoold zijn.  Vanwege de grote verscheidenheid van kunstvormen en de niet gespecialiseerde leerkrachten in het basis- en secundair onderwijs blijft een complementaire opleiding in het DKO noodzakelijk.

Als leraar ben je betekenisvol voor de leerlingen die aan je zijn toegewezen : leerlingen worden opgemerkt en positief gestimuleerd.  In deze geest werken leraars aan onze academies. 

Met het oog op een evenwichtig opvoedingsproces stellen de SASK en SAMWD volgende betrachtingen voorop :

• Het ontwikkelen van esthetisch bewustzijn, inzicht en smaak bij de leerling, zodat deze in toenemende mate kan genieten van het schone en er waardering voor kan opbrengen.
• Het zich thuis voelen in de school en bij de leerkracht.
• Het bevorderen van een sociaal bewustzijn en van sociale vaardigheden die de leerling in staat stellen positieve relaties met anderen op te bouwen.
• Doorzetten om een opdracht volledig af te werken.

In deze context streeft het DKOT in samenwerking met de pedagogische teams (vakgroepen) van de kunstacademies naar :

• Bestendige kwaliteitsverbetering
• Functioneel aanwenden van nieuwe technologieën
• Actualiseren en evalueren van leerprogramma’s
• Streven naar een positieve schoolcultuur
• Verwezenlijken van de in het leerplan voorgeschreven einddoelen

Daarbij blijven ze hun professionaliteit ontwikkelen gedurende hun loopbaan.  Het SB ondersteunt hen daarin.  Financieel wordt nascholing steeds gestimuleerd.  Professionalisering vindt plaats vanuit de eigen wens in samenhang met de ambities van de academies.

1. De organisatie maakt ruimte voor verantwoord degelijk onderwijs

Ter ondersteuning van dit pedagogisch project verbindt het SB er zich toe de SAMWD en de SASK een aangepaste infrastructuur en pedagogisch materiaal ter beschikking te stellen en logistieke steun te verlenen.

Vanaf 2017-2018 wordt de nieuwe infrastructuur op de Turnova-site in gebruik genomen.

Daardoor zullen er nog meer mogelijkheden komen op gebied van interdisciplinair werken.

Het SB zorgt ervoor dat er ook buiten de geplande lesuren voldoende ruimte is en genoeg mogelijkheden zijn om lessen voor te bereiden, vergaderingen in te leggen en evenementen voor te bereiden.  Bij dubbel gebruik wordt er ook steeds waakzaam toegezien op het creëren van de juiste sfeer in de desbetreffende lokalen.  Op die manier wordt er garantie gegeven voor het bieden van kwaliteitsvol professioneel kunstonderwijs.

Het DKO Turnhout voorziet ook veel interactie met dagscholen.  Ook hier dient voldoende rekening mee gehouden te worden.

1. School en samenleving : voortdurende interactie

Het DKOT is geen eiland, maar is geworteld midden in de samenleving die haar omringt.  Die samenleving stelt aan de ene kant vragen aan de academie en biedt aan de andere kant veel mogelijkheden.

Het DKOT streeft naar een goede balans tussen haar mogelijkheden om open te staan voor vragen die de samenleving haar stelt en gebruik te maken van de kansen die de omgeving van de academies ons biedt, zonder daarom onze focus op goed onderwijs te verliezen.

De academies blijven openstaan voor alle kansen die op hun weg komen zonder zich te verliezen in het projectmatige om het project, maar te blijven focussen op een meerwaarde voor onze leerlingen en voor onze academies in hun geheel.  Belangrijk daarbij is dat het DKOT zichtbaar is in Turnhout en omgeving.  Onze academies willen hierbij een meerwaarde zijn voor vrijblijvende vrijetijdsorganisaties die ook een vorm van cultuur aanbieden.  Zo gaan we graag in zee met organisaties zoals de Warande, Het Gevolg, Kunstendag voor Kinderen, enz.

1. Kwaliteitszorg : voortdurend oog voor proces en resultaat

Het evaluatiesysteem van de twee academies richt zich zowel naar het proces als het resultaat.  Voor de procesevaluatie wordt de leerling in zijn geheel met al zijn competenties bekeken :

• De vakman : structuur om tijdens een proces ergens te geraken; zonder inzet, repeteren en oefenen ontstaat er geen vakmanschap. 
• De kunstenaar : de leerlingen krijgen ruimte om te spelen, te proberen en te experimenteren om van daaruit te creëren, te verbeelden en te verklanken. 
• De performer : het DKO is de plek bij uitstek om te oefenen in het zich presenteren.  Als jongere is dit vanzelfsprekend.  Later wordt het (zich) tonen minder evident; het vraagt zelfvertrouwen en leren omgaan met plankenkoorts.
• De samenspeler : kunstenmakers werken soms alleen, op andere momenten samen.  Samenwerken in het DKO betekent feedback geven op elkaars werk, elkaar helpen met een moeilijkheid, samen een voorstelling of tentoonstelling maken.  Het sociale aspect is een belangrijk item in het hele DKO : dialoog voeren, functioneren in een groep, het maken van een groepswerk en een groepstentoonstelling, het creëren van een act, het uitwisselen van belevingsindrukken, het respect voor anderen.
• De onderzoeker : het DKO is de plek bij uitstek om de natuurlijke drang tot onderzoeken te blijven prikkelen.  Hier valt zeker ook het intellectuele aspect dat verder ontwikkeld zal worden : een alerte houding op creatief vlak, het willen opzoeken en zich documenteren, het vorswerk naar een eigen ontwerp, de theoretische kennis van het métier, terminologie, theoretische kennis van klank, vorm, beweging, taal, kleur, ritme, materiaal, de notatie.
• Unieke ik : Leerlingen komen in het DKO binnen als een uniek persoon met eigen dromen en wensen, met een eigen voorgeschiedenis en achtergrond.  Doorheen de lessen en ervaringen krijgt hun persoonlijkheid nog meer vorm en reliëf.
• In al deze competenties wordt er aandacht gegeven aan het intellectuele, het sociale, het lichamelijke, het esthetische , het ethische en het creatieve aspect.

Naast het proces dat gedurende het hele schooljaar aan de hand van competenties wordt geëvalueerd, is er ook een productevaluatie op het einde van het schooljaar.  Dit gebeurt in de (openbare) examenreeks waar leerlingen zich met hun gekozen specialiteit komen presenteren.

1. Maatschappelijke impact

Het zich kunnen en mogen uiten, het zich creatief laten gelden in één der aangeboden kunstrichtingen heeft voor kinderen, jongeren en volwassenen naast een educatieve ook een heilzame functie.

In deze optiek betekent het DKO zoals het in deze visie aan de Turnhoutse kunstacademies wordt verstrekt ook een permanente preventie tegen diverse hedendaagse jeugd- en maatschappelijke problemen.

Vele opvoedingsaspecten komen niet altijd in voldoende mate aan bod in andere vormen van lager en secundair niveau.  Deze aspecten, die zeer sterk ontwikkeld worden in het DKO, maken dat dit onderwijs een schakel met een enorme meerwaarde kan zijn in het opvoedingsproces van kinderen tot volwassenheid.

Zij maken het DKO tot een zeer belangrijke schakel in het opvoedingsproces van kinderen tot volwassenheid.

Zij kunnen eveneens corrigerend optreden bij de supplementaire volwassenvorming.